Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Coşkun, bağırsak tümöründe kanserin yayılımını hızlandıran “ZEB-1” proteinin tespit edildiğini, geliştirilecek ilaçlarla proteinin aktifliğinin sonlandırılarak, kanserin diğer organlara sıçramasının engellenebileceğini söyledi.
Prof. Dr. Uğur Coşkun, kanserde erken teşhisle birçok vakanın iyileşebildiğini, ileri vakaların bir kısmında da kanserin başka organlara yayılması (metastaz) görülerek hayatı tehdit eden durumların ortaya çıkabildiğini belirtti.
Coşkun, yurt dışında yapılan çalışma sonucu meme ve bağırsak tümöründe kanserin yayılımını hızlandıran “ZEB-1” adlı proteinin tespit edildiğini bildirirken, “Meme kanserine ilişkin yapılan çalışma sonucunda ise ZEB-1 proteinin meme kanseri tümörünün kemiğe daha sık metastaz yaptığı ortaya kondu” dedi.
Tümör hücrelerinde bulunan ZEB-1 proteinin meme kanseri hücrelerinin esnekliğini artırdığı ve oluşan proteinin, kanserin yayılmasıyla ilişkili olabileceğinin gösterildiğini belirten Coşkun, bu proteinin olmadığı kanser tümörlerinde, kanserin kemiğe yayılma olasılığının daha düşük olduğunun saptandığını kaydetti.
Protein ortadan kaldırılırsa hastalık tekrarlarının daha düşük olacağı saptandı
Prof. Dr. Coşkun, yurt dışında yapılan başka bir çalışmada, bağırsak kanserinde de aynı proteinin tespit edildiğini aktararak, “ZEB-1 proteini ortadan kaldırılırsa hastalığın tekrar etmesinin çok daha düşük oranda olacağı saptanmış durumda. Meme ve bağırsak kanseri ve diğer kanser türlerinde buna yönelik çalışmalar devam ediyor, ileride bunlarla ilgili geliştirilecek ilaçlar, bize yol gösterebilir” açıklamasını yaptı.
Bağırsak kanserinde tespit edilen “ZEB-1” proteininin, kanser hücrelerinin diğer organlara yayılmasını kolaylaştırdığını aktaran Coşkun, “Dolayısıyla bu protein varsa, onun olduğu kanser hücreleri daha hızlı şekilde yayılma gösterebiliyor. Bu, tümörün kendi geliştirdiği bir protein. Yapısı itibariyle eğer bu proteini geliştiriyorsa tümörün davranış özelliklerini de belirlemiş oluyor” diye konuştu.
İlaç çalışmaları başladı
Coşkun, bağırsak kanserinde “ZEB-1” proteine ilişkin yapılan çalışmada, proteinin ortadan kaldırılması durumundaki gelişmelerin de incelendiğini söyleyerek, “Bu proteinin ortadan kalktığı durumda bağırsak kanserinin yayılması ve başka organlara sıçramasının engellendiği, hastaların yaşam sürelerinin daha iyi olduğu ortaya konuldu. Bununla ilgili çalışmalar yoğunlaşmış durumda. Bu proteinin aktivitesini ortadan kaldıracak ilaçlar geliştirilebilir” dedi.
Yurt dışındaki çalışmalarda öce hücre kültürlerinin, sonra hayvan çalışmaları yapılacağını aktaran Coşkun, “Daha sonra da insan çalışmalarına geçilecek. Bunun için biraz daha zaman var. ZEB-1 proteinin aktifliği ortadan kaldırılırsa, kanserin yayılması önlenirse hasta zaten tamamen iyileşmiş oluyor. Yoğun bir şekilde bunlarla ilgili araştırmalar devam ediyor.” açıklamasına yer verdi.
