Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun seçimi üçüncü dönem kazanmasından sonra bir grup asker devlet televizyonuna çıkarak yönetime el koyduklarını açıkladı. Askerlerin bu girişimi halk tarafından memnuniyetle karşılandı. Binlerce Gabonlu, askerlerin yönetimi ele geçirmesinden sonra sokaklara çıkarak kutlama yaptı.
REJİME BİR SON VERME KARARI ALDIK
Televizyonda konuşan Gabonlu asker, Gabon halkı adına, barışı korumak adına şu anki rejime bir son verme kararı aldık” dedi. Gabonlu asker açıklamayı okurken arkasındaki asker de sessizce izledi.
SEÇİM SONUÇLARINI GEÇERSİZ SAYACAKLAR
Darbeci askerler, seçim sonuçlarını sonuçlarını geçersiz sayacaklarını ve ülkenin sınırlarını kapatacaklarını duyurdu. Ayrıca, hükümeti, Senato’yu, Ulusal Meclisi, Anayasa Mahkemesi’ni, Ekonomik, Sosyal ve Çevre Konseyi’ni ve Gabon Seçim Konseyi’ni feshedeceklerini açıkladı.
2009 YILINDAN İTİBAREN İKTİDARDA
Gabon Seçim Merkezinden dün yapılan açıklamada, Bongo’nun 26 Ağustos’ta yapılan genel seçimleri yüzde 64,27 oyla kazandığı, rakibi Albert Ondo Ossa’nın ise oyların yüzde 30,77’sini aldığı belirtilmişti. 2009 yılında babası Omar Bongo’nun ölümünün ardından yerine gelen 64 yaşındaki Ali Bongo’nun 2016’daki seçim zaferinin ardından parlamento binası ateşe verilmiş, şiddetli protestolar gerçekleştirilmişti.
ÜLKE CUMARTESİ GÜNÜNDEN İTİBAREN KAOSTA
Ülkede cumartesi günü yapılan ve Bongo’nun ailesinin 56 yıllık iktidarını uzatmaya çalıştığı, muhalefetin ise petrol ve kakao zengini ancak yoksulluk çeken ülkede değişim için bastırdığı cumhurbaşkanlığı, parlamento ve senato seçimlerinin ardından huzursuzluk korkusuyla tansiyon yükseliyordu. Uluslararası gözlemcilerin eksikliği, bazı yabancı yayınların askıya alınması ve yetkililerin seçimden sonra ülke çapında interneti kesme ve gece sokağa çıkma yasağı uygulama kararı, seçim sürecinin şeffaflığı konusunda endişelere yol açmıştı.
ÜLKEDEKİ DOĞAL KAYNAKLARI YABANCI ŞİRKETLER ÇIKARIYOR
Petrol ve doğal gaz kaynaklarıyla zengin bir ülke olan Gabon elmas, uranyum, altın, kereste ve demir açısından da zengin bir ülke olarak biliniyor. Gabon, Sahra Altı Afrika’nın altıncı büyük petrol üreticisi olup, kişi başına gelirle Sahra Altı Afrika’nın en zengin ülkeleri arasında yer alıyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi olan Gabon’un 2 milyar varil ham petrol, yaklaşık 300 milyar metreküp doğal gaz rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor.
SU KAYNAKLARI AÇISINDAN DÜNYANIN ÜÇÜNCÜ EN BÜUÜK REZERVLERİNE SAHİP
Öte yandan Gabon, su kaynakları açısından dünyanın üçüncü en büyük yenilenebilir su rezervlerine sahip. Yer altı ve yer üstü zenginliğine rağmen ülkedeki doğal kaynakları yabancı firmalar çıkarıyor. İngiliz-Fransız petrol ve gaz şirketi Perenco, İngiliz-Hollanda ortaklığında çok uluslu bir petrol ve doğal gaz şirketi Shell, Fransa merkezli çok uluslu petrol şirketi Total ülkedeki petrol üretiminin yüzde 75’ini kontrol ediyor. 2011’de kurulan Gabon Petrol Şirketi, ülkedeki kara ve denizlerdeki petrollerin yasal sahibi olarak görülüyor.
Gabon’un ihracat ürünleri arasında ilk sırada mineral yakıtlar ve yağlar var. Ülkenin ihracat yaptığı ülkeler arasında ilk sırada Çin bulunurken ithalat yaptığı ülkelerin başında Fransa ve Çin geliyor. OPEC haricinde birçok uluslararası kuruluşta temsil edilen Gabon’un üye olduğu yerler arasında Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği (AfB), Uluslararası Para Fonu (IMF), İngiliz Milletler Topluluğu, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Orta Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu ve Fransızca Konuşan Ülkeler Örgütü bulunuyor.
Uzun yıllar Gabon’u yöneten Bongo ailesinin Fransa ile yakın ilişkileri dikkati çekiyor. Fransa, Gabon’daki siyasi krizlere birçok kez askeri müdahalede bulundu.
Öte yandan Ali Bongo’nun eşi Sylvia Valentin Bongo’nun Fransız vatandaşı olduğu belirtiliyor. Ali Bongo ile 1989’da evlenen Sylvia Bongo, çocukluğundan itibaren Kamerun, Tunus ve Gabon’da yaşadı. Sylvia Bongo, Fransa’da yükseköğrenimini tamamladıktan sonrası Gabon’a döndü. Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, darbe sorası Gabon’daki durumu yakından takip ettiklerini açıklarken uzun yıllar Fransa etkisinde kalan ülkede, Fransa ve ABD’nin askeri üsleri bulunuyor. Darbe sonrası Gabon’da faaliyet gösteren Fransız madencilik şirketi Eramet de bu ülkedeki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.
MOSKOVA ,GABON’DAKİ DURUMDAN ENDİŞE DUYMAKTADIR
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Gabon’daki durumdan endişe duyduklarını ve gelişmeleri yakından izlediklerini belirterek, durumun en kısa sürede istikrara kavuşturulmasını beklediklerini söyledi. Zaharova, düzenlediği basın toplantısında, Gabon’da bir grup askerin yönetimi ele geçirmesine ilişkin gelişmeleri değerlendirdi. Gabon’u dost ülke olarak gördüklerini belirten Zaharova, “ Moskova, Gabon’daki durumdan endişe duymaktadır. Gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyoruz ve en kısa sürede istikrara kavuşturulmasını sabırsızlıkla bekliyoruz.” dedi.
AFRİKA KITASINDA 2020’DEN BERİ SEKİZİNCİ DARBE
Açıklamada, hükümet, senato, meclis, anayasa mahkemesi ve seçim komitesinin lağvedildiği de belirtildi. Askerler kendilerini, “Geçiş ve Kurumların Restore Edilmesi Komitesi” olarak tanıttı. Eğer bu darbe başarıyla sonuçlanırsa, 2020’den beri Batı ve Orta Afrika’daki sekizinci darbe olacak. Daha önce Mali, Gine, Burkina Faso, Çad ve Nijer de askeri darbeler meydana gelmişti.
