Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Altını çizerek tekrar ifade etmek istiyorum. 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan egemen, toprak bütünlüğünü haiz bir Filistin devletinin kurulması daha fazla geciktirilemez.” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bogor Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto ile ortak basın toplantısında konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
Beşeri bağlarımız bundan 400 yıl öncesine kadar uzanıyor
Sayın Cumhurbaşkanı, aziz kardeşim, kıymetli heyet üyeleri, saygıdeğer basın mensupları, sizleri şahsım, heyetim ve milletim adına en kalbi duygularla selamlıyorum.
Dost ve kardeş Endonezya’yı G-20 Liderler zirvesi vesilesiyle 2022’de ziyaret etmiştim. Bugünkü de Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyimizin 1’inci toplantısı vesilesiyle bir aradayız. Sayın Cumhurbaşkanına ve Endonezya makamlarına samimi misafirperverlikleri için özellikle teşekkür ediyorum.
Bu sene diplomatik ilişkilerimizin tesisinin 75’inci yıldönümünü idrak ediyoruz. Ancak Endonezya’yla tarihi ve beşeri bağlarımız bundan 400 yıl öncesine kadar uzanıyor. İşte bu güçlü yakınlıktan ilham alan ilişkilerimizi 2011 yılında ilan ettiğimiz stratejik ortaklığımızla taçlandırdık.
İlişkilerimizi kapsamlı bir şekilde ele aldık
Bugünkü Konsey toplantımızla münasebetlerimizi daha da kurumsallaştırmış olduk. Gerek değerli kardeşim Prabowo ile görüşmemizde gerekse heyetler arası istişarelerde ilişkilerimizi kapsamlı bir şekilde ele aldık. Ayrıca Filistin ve Suriye başta olmak üzere güncel bölgesel ve küresel meseleler hakkında fikir teatisinde bulunduk.
Bu çerçevede enerji, tarım, ticaret ve savunma sanayi, iletişim, eğitim gibi çeşitli alanlarda 12 mutabakat metnini huzurlarınızda imzaladık. Ayrıca ilişkilerimizin geleceğine yön veren kapsamlı bir ortak bildiriyi değerli kardeşlerimle kabul ettik.
Ekonomik ilişkilerimizin çeşitlendirilmesine önem veriyoruz
Savunma sanayinde mevcut projeleri ve ilave işbirliği imkanlarını gözden geçirdik. Görüşmelerimizde ticaretimizin 10 milyar dolar seviyesine yükseltilmesine ve dengeli hale getirilmesine yönelik yapabileceğimiz çalışmaları ele aldık. Ekonomik ilişkilerimizin sağlık, inşaat, enerji, gıda ve helal ürünler alanlarında çeşitlendirilmesine önem veriyoruz.
Yine Endonezya’nın yeni başkenti Nusantara’nın inşa sürecinde dünya çapında başarılı projelere imza atmış inşaat firmalarımızın yer almasını arzu ediyoruz. İki turizm ülkesi olan Türkiye ve Endonezya arasındaki beşeri temasların sıklaştırılmasının önemine değindik. Bayrak taşıyıcı havayollarımızın sefer sayılarının artırılması gereğine vurgu yaptık.
Endonezya’dan ülkemizi 203 bin turist ziyaret etti
Geçtiğimiz yıl Endonezya’dan ülkemizi 203 bin, ülkemizden Endonezya’yı ise yaklaşık 50 bin turist ziyaret etti. Bu rakamlar sevindirici olmakla birlikte potansiyelimizin çok çok altındadır.
Endonezyalı gençlerin Türkiye burslarına artan ilgisini memnuniyetle müşahede ediyoruz. Ülkemizde eğitim almış yaklaşık 5 bin Endonezyalı kardeşimizin her birini kültür elçileri olarak görüyoruz.
Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı ve TİKA bu alanlardaki iş birliğimize katkıda bulunmaya devam edeceklerdir.
Endonezya’nın Filistin meselesindeki duruşunu takdirle karşılıyoruz
ASEAN ve üyeleriyle münasebetlerimizi geliştirmekte kararlıyız. ASEAN Sekreteryasına ev sahipliği yapan Endonezya’nın ülkemizin ASEAN’la iş birliğinin güçlenmesine desteğine güveniyoruz.
Görüşmelerimizde ayrıca Birleşmiş Milletler, G20, MİKTA, D-8 ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi çok taraflı platformlardaki münasebetlerimizi artırma hususunda mutabık kaldık. Endonezya’nın Filistin meselesindeki duruşunu takdirle karşılıyoruz. Önümüzdeki dönemde Gazze’nin yeniden inşasında ve Filistin davasının savunulmasında Endonezya ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz.
İsrail’in saldırılarında oluşan zararın toplamı 100 milyar dolara yaklaşıyor
Altını çizerek tekrar ifade etmek istiyorum. 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan egemen, toprak bütünlüğünü haiz bir Filistin devletinin kurulması daha fazla geciktirilemez. Bunu aşındıracak her türlü adım, her türlü teklif ve proje bizim nazarımızda gayrimeşrudur, daha fazla çatışma, daha fazla kan ve istikrarsızlık demektir. Gazze huzura ermeden, Filistinliler huzura kavuşmadan bölgedeki diğer ülkelerin de istikrara kavuşması mümkün değildir. İsrail’in 15 ay süren saldırıları neticesinde oluşan zararın toplamı 100 milyar dolara yaklaşıyor. Şunu unutmayalım, hukukta prensip zararın müsebbibinden tahsil edilmesidir. İstişarelerimizin ve aldığımız kararların hayırlara vesile olmasını diliyor, hepinizi sevgiyle, saygıyla selamlıyorum.
Türkiye ile Endonezya arasında 13 anlaşma imzalandı
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Subianto’nun baş başa görüşmelerinin ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi İlk Toplantısı’na başkanlık etmelerinin ardından iki ülke arasındaki ortak anlaşmalar imza altına alındı.
Bu kapsamda, iki ülke arasındaki “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Endonezya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanlarında İşbirliği Anlaşması”nı Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Endonezya Dışişleri Bakanı Sugiono imzaladı.
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Endonezya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Enerjii ve Doğal Kaynaklar Alanında Mutabakat Zaptı”, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Alparaslan Bayraktar ile Endonezya Enerji ve Maden Kaynakları Bakanı Bahlil Lahadalia tarafından imza altına alındı.
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Endonezya Hükümeti Arasında Yatırımların Teşviki ve Kolaylaştırılmasına Dair Niyet Mektubu”na, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile Endonezya Yatırım ve Ham Madde İşleme Bakanı Rosan Perkasa Roeslani imza attı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır ile Endonezya Sanayi Bakanı Agus Gumiwang Kartasasmita, “Türkiye Cumhuriyeti Sanayi Ve Teknoloji Bakanı ile Endonezya Cumhuriyeti Endonezya Sanayi Bakanlığı Arasında Sanayi İşbirliği Ortak Komitesi Kurulmasına Dair Mutabakat Zaptı”nı imzaladı.
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Endonezya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Tarımsal İşbirliği Konulu Mutabakat Zaptı”, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile Endonezya Tarım Bakanı Andi Amran Sulaiman tarafından imza altına alındı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Endonezya Ticaret Bakanı Budi Santoso, “Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile Endonezya Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Arasında Ticaret Alanında İşbirliğinin Geliştirilmesine İlişkin Mutabakat Zaptı”na imza attı.
“Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Öğretim Kurulu ile Endonezya Cumhuriyeti Yüksek Öğretim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı Arasında Yüksek Öğretim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı”, Yüksek Öğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar ve Endonezya Yüksek Öğretim, Bilim ve Teknoloji Bakanı Satryo Soemantri Brodjonegoro tarafından imzalandı.
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ve Endonezya Din İşleri Bakanı Nasaruddin Umar, “Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı ile Endonezya Cumhuriyeti Din İşleri Bakanlığı Arasında Din Hizmetleri ve Din Eğitimi Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı”nı imzaladı.
“Türkiye Cumhuriyeti Savunma Sanayii Başkanlığı ile Endonezya Savunma Bakanlığı Arasında Savunma Sanayii İşbirliği Anlaşması”na, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ve Endonezya Savunma Bakanı Sjafrie Shamsuddin imza attı.
BAYKAR Genel Müdürü Haluk Bayraktar ile Republikorp Kurucusu Norman Joesoef arasında “Bayraktar TB3 ve Bayraktar AKINCI İhracatına Yönelik Ortak Üretim Anlaşması” imzalandı.
Ayrıca “Anadolu Ajansı (AA) ve Endonezya Haber Ajansı (ANTARA) Arasında İşbirliği Anlaşması”nı, AA Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz ile ANTARA Başkanı Akhmad Munir imzaladı.
TRT ile Endonezya Cumhuriyeti Kamu Hizmeti Yayıncılığı Radyosu arasında Radyo alanında Mutabakat Zaptı
“Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) ile Endonezya Cumhuriyeti Kamu Hizmeti Yayıncılığı Radyosu (LPP RRI) Arasında Radyo Alanında Mutabakat Zaptı”, TRT Genel Müdürü Mehmet Zahid Sobacı ile LPP RRI Yönetim Kurulu Başkanı I Hendrasmo tarafından imza altına alındı.
TRT Genel Müdürü Sobacı ve Endonezya Kamusal Televizyon Ağı (TVRI) Yönetim Kurulu Başkanı Iman Brotoseno, “Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) İle Endonezya Kamusal Televizyon Ağı (tvrı) Arasında İşbirliği Protokolü”ne imza attı.
