Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, iyi hal indirimi ve denetimli serbestliğin yeniden tartışılması gerektiğini belirtti. Yargı reformu strateji belgesinde suçun önlenmesi konusunda daha etkin hedeflerin olduğunu açıkladı. Bakan Tunç, strateji belgesinin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklanacağını söyledi.
Bakan Tunç, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında gerçekleştirilen AK Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK) Toplantısı çıkışında basın mensuplarına yaptığı açıklamada, MYK toplantısında özellikle yargı reformu ile ilgili yapılan çalışmaları anlattığını söyledi.
Özellikle toplumda cezasızlık algısının ortadan kaldırılmasına yönelik önemli çalışmalar yaptıklarını aktaran Tunç, milleti huzursuz eden suç şebekeleri, suç ve suçla mücadele konusunda kollukla beraber yargı teşkilatının mevzuat noktasındaki ihtiyacını da giderecek önemli çalışmaların gündemlerinde olduğunu belirtti.
Özellikle Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında birtakım önerilerinin olacağını dile getiren Bakan Tunç, öngörülebilir ve gecikmeyen, güvenilir adalet sisteminin tam anlamıyla tesisi konusunda yaptıkları çalışmaların olduğunu anlattı.
Bakan Tunç, birkaç gün içerisinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın özellikle Yargı Reformu Strateji Belgesi 2024 ve 2028 yıllarını kapsayacak hedefleri kamuoyuyla paylaşacağını bildirerek, şöyle devam etti:
“Öncesinde Meclis grubumuzla, yine Merkez Yönetimimiz ve Kabinemizle paylaşacağız, olgunlaştıracağız. Burada özellikle ceza adaleti sistemini, suçların önlenmesi ve suçun soruşturulması konusundaki etkinliği daha da artırmak ve cezalardaki caydırıcılığı artırma noktasında birtakım hedeflerimiz olacak. Bununla alakalı yapılan çalışmaları Merkez Yönetim Kurulu üyelerimizle paylaştık, güncel konularla ilgili Merkez Yönetim Kurulu üyelerimizin sordukları sorular vardı, özellikle yürüyen soruşturmalar bakımından, onları aydınlattık. Önümüzdeki süreçte özellikle Yargı Reformu Strateji Belgesi içerisinde ceza adaleti sistemi ile ilgili önemli düzenlemeler olacak. Burada özellikle koşullu salıverme, denetimli serbestlik, iyi hal uygulamaları ile ilgili mevzuatımızdan kaynaklanan sebepler varsa, bunları önümüzdeki süreçte hem Kabinemizde hem Meclis grubumuzda hem de Merkez Yönetim Kurulu üyelerimizle olgunlaştırarak yaptığımız taslak çalışmaları (tabii bunların bir kısmı kanun, yasal düzenleme gerektirecek hususlar), bunları da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubumuzun takdirlerine arz edeceğiz. Kanun yapma yetkisi münhasıran bu sistemde Meclis’imizde.”
Bugüne kadar mevzuatla ilgili çok önemli yenilikler, düzenlemeler yapıldığını, üç yargı reformu belgesi hazırlandığını anımsatan Tunç, bu kapsamda çok sayıda yasal düzenlemelerin yapılıp uygulamaya geçtiğini söyledi.
“Yeniden gözden geçirilmeli”
Şimdi bu düzenlemelerin dördüncüsünü yaptıklarını aktaran Bakan Tunç, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Önceki hedeflerden yakalanamayanlar da bunda yer alacak. Ama şu anda gündemimizde olan birçok hususu, birçok sorunu ortadan kaldırmaya yönelik de önemli yasal düzenleme hazırlıklarımız var. Cezasızlık algısı dediğimiz, özellikle son günlerde konuşulan iki yılın altındaki suçlarda bir yıl koşullu salıverme, bir yıl da denetimli serbestlik, dolayısıyla iki yılın altında ceza alan şu anda bazı suçlar istisna olmak üzere hapis cezası almamış oluyor. Yani alıyor, ama uygulanmamış oluyor. Bu durumda bir yıllık denetimli serbestlik süresinden yararlanabilmesi için bu kişilerin belli bir süre cezaevinde kalabilmesi ile ilgili bir teklifimiz olmuştu. Bunu yine önereceğiz. Yine özellikle kamuoyunda duruşmadaki kılık kıyafeti nedeniyle indirim alan kişilerle ilgili hep eleştiri söz konusu oldu. Geçen yaşama döneminde salt indirim almak için kılıf kıyafetin indirim sebebi olmayacağı yönünde bir düzenleme yapmıştık ama bu konudaki eleştiriler de hep devam etti. Şimdi bu iyi hal indiriminin yeniden bir tartışılması lazım.”
Bakan Tunç, hem ceza hukukçuları hem akademisyenlerin hem uygulayıcılar ve özellikle milletvekillerinin iyi hal indiriminin devam edip etmeyeceği konusundaki tavrının önemine işaret ederek, “Çünkü cezalarda bir alt sınırı var, bir de üst sınırı var. Hakim dosyaya göre bu sınırlar arasında karar veriyor. Bir de iyi hal indirimi olduğunda bazı suçlar bakımından özellikle kamuoyunun bir tepkisi ile karşı karşıya kalıyoruz. Bu durumda bunu tekrar yeniden bir gözden geçirmek gerekir.” dedi.
“Adaletin amacı toplumu suçtan korumaktır”
Bazı suçlar bakımından denetimli serbestlik uygulanır mı, uygulanmaz mı bunu yine ceza hukukçuları ile konuşacaklarını dile getiren Tunç, şunları kaydetti:
“Kasten öldürme suçları, kasten yaralama suçlarında özellikle denetimli serbestlik uygulamalarının toplumda eleştiriye neden olduğunu görüyoruz. Tüm bu toplumdan gelen eleştirileri dikkate almak durumundayız. Özellikle toplumu suçtan korumalıyız. Zaten ceza hukukunun, ceza adaletinin amacı toplumu suçtan korumaktır. Bu anlamda suçun işlenmesini önleyici tedbirler, asıl önemli olan husus da burasıdır. Gerek eğitim çalışmaları gerek ailelere yönelik bilgilendirme çalışmaları… Ve suç işlendikten sonra da soruşturmanın etkin bir şekilde yürümesi gerekir. Soruşturmanın etkin bir şekilde yürümesi için kollukla savcılığın çok iyi bir ilişki içerisinde bunu sürdürmesi lazım, ve delilleri, maddi gerçeği toplaması lazım.”
Kişiler serbest kaldıktan sonra birtakım delillerin, görüntülerin ortaya çıkmasının toplumda rahatsızlığa neden olduğunu belirten Tunç, “Dolayısıyla soruşturma aşamasında bu görüntülerin elde edilebilmesi, delillerin elde edilebilmesi konusundaki soruşturmanın daha etkin olabilmesi ile ilgili neler yapılabilir? Bizim seçim beyannamemizde adli kollukla ilgili bir düşünce vardı, bu konu tartışılabilir yeniden.” dedi.
“Vatandaş, uzun süren yargılamalardan şikayet etmemeli”
Kovuşturma aşamasında da bu delillerin takdirinin önemli olduğunu vurgulayan Tunç, “Kişinin işlediği suçun karşılığı bir cezayı alması önemli. Ceza aldıktan sonra da cezaevinde infaz sistemimizin özellikle caydırıcılığa, ıslaha yönelik olması lazım. Bu anlamda da ıslaha yönelik çok önemli çalışmalarımız var.” diye konuştu.
Özellikle cezaevlerindeki kişilerin tahliye edildikten sonra bir daha suç işlememesi için gerekli eğitim çalışmalarını, mesleki atölyeleri ve meslek edindirmeleri artırma çabasında olacaklarını belirten Tunç, şunları kaydetti:
“Yargı Reformu Strateji Belgemiz sadece ceza alanında değil,hukuk alanında da… Yine vatandaşlarımızın özellikle uzun süren yargılamalardan bir daha şikayet etmemesi lazım. Şu anda bizim 25 bin hakim ve savcımız var, ilk derece, istinaf ve Yargıtay olarak üç dereceli bir sistemimiz var. Özellikle hakim ve savcılarımızın dosyaları incelerken uzun süren duruşma aralıkları değil, kısa süre içerisinde duruşmanın tekliği esastır. Duruşma başlar ve karar verilinceye kadar devam eder. Ama zorunlu sebeplerle işte Adli Tıp raporunun, bilirkişi raporunun beklenmesi gibi sebeplerle ileriye atıldığını görüyoruz. O zaman bu süreçleri kısaltmamız lazım. Yani mahkemelerin bilirkişi raporlarının süresinde verilmesi ve delillerin süresinde, hızlı bir şekilde soruşturma aşamasında ve kovuşturmada da hızlı bir şekilde değerlendirip karara ulaşılması gerekiyor. O nedenle duruşma aralıklarının da uzun olmaması lazım.”
“Cezaevlerinin doluluk oranı mazeretimiz olamaz”
Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin başlığının “hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir” olacağını belirten Tunç, “Bu hem ceza adaleti sistemi bakımından suçun önlenmesi ve suçlunun cezalandırılması ve hak ettiği yaptırımın ona verilmesi ama bir daha da suç işlemeyecek noktaya getirilmesi. Bu anlamdaki hazırlıklarımızı önümüzdeki süreçte Sayın Cumhurbaşkanı’mız bütün istişarelerden sonra kamuoyuyla paylaşacak, hep beraber görmüş olacağız.” dedi.
“Cezaevlerinin doluluk oranları dikkate alındığında bu altyapı nasıl sağlanacak?” sorusuna Bakan Tunç, şu yanıtı verdi:
“Cezaevlerinin doluluk oranlarıyla ilgili ‘o cezaevi dolu’ diye bir suçlunun cezaevine alınmaması gibi bir durum söz konusu olamaz. Onun tedbirlerini devlet alır. Bu noktada zaten gerekli tedbirleri de alıyoruz. Bu konuda cezaevlerinin doluluk oranı bizim mazeretimiz olamaz, bu konudaki zaten gerekli yatırım programlarındaki çalışmaları da hızlı bir şekilde sonuçlandırıyoruz. Ve bunu daha da o doluluk oranlarını ortalamanın altına düşürme, yani yapım süreçlerini hızlandırarak o bizim için bir mazeret değil. Yani bir suç işlenmişse, tutuklamayı gerektiriyorsa orada cezaevi dolu diye hakim ya da savcı bırakmaz. O nedenle o bir mazeret değildir, o konudaki tedbirleri de artırmanın gayreti içerisindeyiz.”
“Cinsel suçlara ilişkin hadıma yönelik bir çalışma yapılması günümüzde mümkün mü?” sorusu üzerine Tunç, “Ceza İnfaz Kanunu’muzda önceki senelerde gündeme geldiğinde, o zaman Adalet Komisyonu üyesi olarak hatırlıyorum konuyu. Ceza İnfaz Kanunu’muzun 108. maddesinde tıbbi tedaviye karar verme yetkisi var. Bu anlamda mevzuatımız buna uygun. Tabii orada uygulamayı geliştirecek şekilde belki mevzuatta yeni bir düzenleme yapılabilir.” dedi.
