İnme tüm dünyada sık görülen bir sağlık sorunu… Aşırı sıcak havalarda ise daha da artış gösteriyor. Bu nedenle özellikle risk grubundakilerin her zamankinden çok dikkatli olması gerekiyor.
Yaz sıcaklıkları iyiden iyiye kendini göstermeye başladı. Ancak tıpkı soğuk hava gibi sıcak hava da dikkat edilmezse pek çok sağlık sorununa davetiye çıkarıyor. Sıcak havayla birlikte artışa geçen sağlık sorunlarından biri; inme…
Halk arasında genellikle felç olarak bilinen inme, aslında beyne giden kan akımının aniden kesilmesiyle meydana gelen bir tablo. İnmenin artan sıcaklıkla ilişkisi ise yapılan pek çok araştırmayla gözler önüne seriliyor. Bu araştırmalardan biri de Almanya’da yapıldı. Helmholtz Münih Araştırma Merkezi liderliğindeki bir ekip inme araştırması gerçekleştirdi. Araştırmada gece saatlerine özel bir parantez açıldı. Gece sıcaklıkları Almanya’nın Augsburg şehrinde kaydedilen felç vakalarının sayısıyla 15 yıl boyunca eşleştirilerek, aşırı sıcak günlerde felç riskinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış tespit edildi.
Peki sıcaklık artışıyla inme arasında nasıl bir ilişki var? Özellikle kimler risk altında? Neden özellikle geceleri inme riski artıyor? Marmara Ünüversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazire Afşar’la merak edilen sorulara yanıt aradık.
Sıcak havayla inme arasında nasıl bir ilişki var?
Aşırı sıcak havalarda inme vakalarında artışın olduğunu doğrulayan Prof. Dr. Afşar, Çin’de ve Avrupa’da yapılan çeşitli araştırmalara dikkat çekerek, “Çoklu alanlarda yapılmış çalışmalar var. Burada görülen iki konu dikkatimizi çekiyor. Biri aşırı sıcaklarda genel inme rakamlarında artış görülüyor. İkincisi ise inmeden ölümlerdeki artış” diyor.
Son yıllarda sıcak havayla inme arasında bir ilişki gözlendiğine dikkat çeken Prof. Dr. Afşar, bunun pek çok nedeni olduğunu ifade ediyor:
“Kalp damar sistemimiz vücudun ısı düzenlemesiyle ilişkili… Dolayısıyla dışarısı çok ısındığında, çok aşırı ısıya maruz kaldığımızda kalp damar sistemine stres biniyor. Bu stresle beraber kan basıncı yükselebiliyor. Bu inme için bir risk faktörü. Bir diğeri de pıhtılaşmaya yatkınlık. Bunun dışında bağırsaktaki bakterilerin değişime uğramasıyla yine damar duvarı rahatsızlanıyor. Bunların her biri inme riskini artırıyor.”
Susuz kalmak da bir diğer neden… “Sıcak havalarda çok terliyoruz. Hem tuz hem de su kaybediyoruz. Dolayısıyla da kanın akışkanlığı azalıyor, pıhtılaşmaya yakınlık artıyor” diye konuşuyor Prof. Dr. Afşar.
Kimler inme riski taşıyor?
Peki özellikle kimler aşırı sıcaklarda inme riski altında? Sıcak havadan bağımsız olarak normalde de inme riski taşıyan kişilere dikkat çeken Prof. Dr. Afşar şöyle konuşuyor:
“Yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol seviyesi, sigara tüketimi, kalp ritim bozuklukları, hareketsiz yaşam, aşırı kilo bilinen inme riskleri. Bu riskleri taşıyan kişilerin sıcağa maruziyetle birlikte biraz daha inme geçirme oranları artıyor.”
Bu noktada önemli noktaya vurgu yapan Prof. Dr. Afşar, “Maalesef hala birçok kişi ilaçlarını kullanmıyor ya da çok düzensiz kullanıyor. Özellikle de tansiyon ilaçlarını… Üstüne bir de sıcak hava geldiğinde tabii ki istemeyen sonuçlar ortaya çıkmış oluyor” diyor.
İnme riskine karşı su tüketimine dikkat
Özellikle sıcak havalarda inme riskine karşı birtakım önlemler alınması gerekiyor. Bu noktada yeniden Prof. Dr. Afşar’a kulak veriyoruz:
“Su tüketimimizin iyi olması gerekiyor. Çay kahve içmek buna dahil değil. Bir diğeri ise özellikle ortam sıcak bile olsa iyi havalandırılmış olmalı. Çünkü vücut terlediğinde dışarı ısı atıyor. O teri hızlıca soğutabilirsek vücudun serinlemesine yardımcı oluyoruz. Aşırı sıcak günlerde soğuk duş ve soğuk kompreslerle vücut soğuk tutulmalı. Yüksek tansiyon, kalp ya da şeker gibi ilaçların da düzenli kullanılması gerekiyor.”
Geceleri inme riski artıyor
Sıcak havalarda özellikle gece inme riski artıyor. Peki neden? Bunun pek çok nedeni olduğunu söylüyor Prof. Dr. Afşar:
“Küresel ısınmaya bağlı değişiklikler gece daha fazla. Yani gece ortalama sıcaklıklar daha çabuk yükseliyor. Zaten gece vücudun savunma mekanizması, kortizol düzeyi en düşükte oluyor. Özellikle sabaha karşı kan basıncı bazı insanlarda yükseliyor. Genel olarak sıcak olmasa da yine pıhtılaşma sistemleri gece özellikle de sabaha karşı daha aktif oluyor. Yapılan araştırmalarda ortalamanın çok üstünde olan çok aşırı sıcak gecelerde gerçekten inme sayısının arttığı gözleniyor. Bu gruptaki risk yaşlı kişilerde biraz daha yüksek görülüyor. Bu nedenle özellikle geceleri iyi havalandırılmış odada yatmak büyük önem taşıyor. Yine çok sıcak gecelerde bol su tüketilmesi gerekiyor.”
