Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Anayasa Mahkemesi ne (AYM) bireysel başvuru hakkına ilişkin açıklama yaptı. AYM’ye bireysel başvurunun kaldırılmasının söz konusu olmadığını belirten Bakan Tunç, “Bireysel başvuru hakkını biz getirdik. Geriye dönmek diye bir durum söz konusu olamaz.” ifadesini kullandı.
23 EYLÜL 2012 TARHİNDE GETİRİLDİ
Anayasa Mahkemesi ne bireysel başvuru hakkı 23 Eylül 2012 tarihinde getirildi. Bu tarihten itibaren AYM’ye 551 binden fazla başvuru yapıldı. AYM, bu başvurulardan 422 binden fazlasının sonuçlandırıldığını bildirmişti.
CAN ATALAY KARARI İLE ALEVLENMİŞTİ
Anayasa Mahkemesi Gezi Parkı davasından tutuklu bulunan Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay’ın serbest bırakılmamasına ilişkin hak ihlali olduğuna yönelik karar vermişti. Bu karar sonrası devreye giren Yargıtay, AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. İki yüksek mahkemenin ters düşmesiyle “AYM’ye bireysel başvuru kaldırılmalı” tartışmaları başladı.
DAVANININ GEÇMİŞİ
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Can Atalay’ın Gezi Parkı davası kapsamında “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım” suçundan 18 yıl hapisle cezalandırılmasına ve bu suçtan tutuklanmasına karar vermişti. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, yerel mahkemenin kararını hukuka uygun bulmuştu.
Sanık Atalay, 14 Mayıs’taki 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde TİP’ten Hatay milletvekili seçilmiş, bunun üzerine avukatları “milletvekili seçilmesi nedeniyle hakkındaki yargılamanın durması ve tahliye edilmesi” talebiyle Yargıtay’a başvuru yapmıştı. Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise talebin reddine hükmetmişti.
AVUKATLARI AYM’YE BİREYSEL BAŞVURU YAPMIŞLARDI
Bunun üzerine Atalay’ın avukatları milletvekili seçilerek yasama dokunulmazlığı kazanan başvurucunun yargılamada durma kararı talebinin reddedilerek yargılamaya devam edilmesi nedeniyle “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkının, tahliye talebinin reddedilmesi nedeniyle de “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğini öne sürerek Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştu. Başvurunun ardından süreç devam ederken Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Gezi Parkı davasında Can Atalay’a verilen 18 yıl hapis cezasını onamıştı.
Anayasa Mahkemesi ise 25 Ekim’de Can Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğine oy çokluğuyla hükmetmişti. Dosyayı inceleyen 14 üyeden 5’i bu karara muhalif kalmış, Atalay’ın haklarının ihlal edilmediğine kanaat getirmişti.
AYM VE YARGITAY KRİZİ YAŞANMIŞTI
Anayasa Mahkemesi yeniden yargılama ve tahliye için kararını İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine göndermişti. Mahkeme ise ihlal kararının, yerel mahkemece verilen karara ilişkin olmadığı gerekçesiyle dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesine iletmişti.
İncelemesini tamamlayan Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Can Atalay hakkındaki Anayasa Mahkemesinin verdiği ihlal kararına uyulmamasına, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesine yönelik işlemlere başlanması için kararın örneğinin TBMM’ye gönderilmesine ve ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
Dairenin kararında, Anayasa Mahkemesinin, Atalay’ın seçilme ve siyasi faaliyette bulunma temel hakkının ihlal edildiği yönündeki kararla, adli yargı mercii tarafından yapılan yargısal faaliyetlerin tamamıyla hükümsüz sayılarak yerindeliğinin denetlendiği belirtildi.
